Sultans, ambachten en wereldgodsdiensten

15 en 16 juli 2015

De vlucht naar Java verloopt via Djakarta en dus in twee etappes. We zijn iets vertraagd in Djakarta maar de connecting flight heeft op ons gewacht. Als we aankomen in Jogjakarta staat de nieuwe gids Wawan, die Nederlands spreekt, al op ons te wachten. Zijn Nederlands is, hoewel hij 13 jaar in Den Helder heeft gewoond van dien aard dat we soms spontaan in het Engels vervallen. Hij heeft een roze bus bij zich en opnieuw een uitstekende chauffeur wiens naam ons tot op het moment van nu is ontgaan. Hij vertelt direct dat hij net begint als gids nadat hij geruime tijd werkloos is geweest. Dat blijkt direct duidelijk als hij het hotel niet kan vinden en na het inchecken iets te schielijk verdwijnt. Dat neemt niet weg dat hij zich lat als zeer behulpzaam zal ontpoppen.

Het d'Omah hotel ligt een half uurtje buiten de stad. Het is prachtig gebouwd in oud Javaanse stijl. We hebben de kamers white en blue met private pool. In de kamer ligt een brief die een voorbode is van wat we hier gaan beleven de laatste twee nachten van de Ramadan en de nacht voor het suikerfeest. Het hotel ligt tussen twee moskeeën in. Niet alleen wordt hier, zoals ook in Bukit Lawang, opgeroepen tot gebed maar vanaf kwart over twee 's nacht is er gebed, getrommel, getoeter en gezang. En de avond voor Idul Fitr houdt het vanaf 20.00 uur helemaal niet meer op. Inmiddels is het half vijf 's nachts en de oproepen hebben onafgebroken geklonken. Het is alsof de omroep installatie van de moskee direct in onze slaapkamer uitkomt. Toch went het snel. Het bidden en zingen is eentonig in onze oren en vrij luid maar het past hier helemaal. En morgen kunnen we vast slapen op Bali! Op de vooravond van Idul Fitr zien we ook een tweetal prachtige kinderoptochten. Met lantaarntjes waarop menig Sint Maartenlopertje jaloers zou zijn. En met boten, olifanten, vliegtuigen etc. We hebben van het hotel oordopjes geleverd gekregen maar die lijken meer van symbolische dan functionele waarde.

De eerste dag van het bezoek aan Jogjakarta staat in het teken van het bezoek aan de Krator en diverse lokale ambachten en markten. Vooral de markten maken indruk. De eerste die wij bezoeken is de vogeltjesmarkt. Daar worden heel veel diersoorten verhandeld. Marc en vooral Marilou zouden graag acuut in willen grijpen. We zijn er enigszins stil van. Een dier is hier pure handelswaar en niets anders dan dat. De tweede is de grote fruitmarkt waar vooral groente en kip verhandeld worden en waar het de dag voor Idul Fitr een enorme drukte is. We vormen daar echter zelf een bezienswaardigheid, hetgeen ertoe leidt het bezoek enigszins te beperken. De hygiene is er beperkt. Vissen worden ter plekke gedood en de kippen zitten op sommige stalletjes onder de vliegen. De Krator is het paleis van de van de Sultan. Dat straalt een enorme rijkdom uit. Er is een grote feestzaal waar de voorbereidingen voor Idul Fitr in volle gang zijn. De opstelling van de stoelen is al gereed. Alle familie leden van de Sultan zullen zijn kussen en zo vergeving voor hun fouten vragen. De gewone mensen doen dat ook onderling maar dan door elkaar de hand te schudden zo leerden wij. Geestig waren de foto's van de negende Sultan die in Leiden heeft gestudeerd en lid van Minerva is geweest. Daar waren herkenbare foto's van. Hij was een studiegenoot van Juliana. De lunch genoten we in een traditioneel Javaans restaurant waarvan de naam me is ontschoten. Het is sowieso lastig voor ons hier namen of woorden te onthouden. Verder bezochten we een galerie met Javaanse schilderijen, de zilvermarkt, een batikwerkplaats en een leerbewerkingsbedrijf. Helaas was bij de laatste alleen de winkel nog open dus toen maar een Bintang op een terrasje van een Nederlandse eigenaresse die zelfs hutspot op haar menukaart had staan.

De volgende dag vertrokken we al om zeven uur uit het hotel. De Borobudur was ons eerste doel. Onderdeel van de werelderfgoedlijst van de Unesco. Een plek die ik wilde zien sinds ik als kind Koningin Juliana daarop had zien staan. Het was fenomenaal. Drie lagen die de karadhuta, rupadhuta en arupadhuta ofwel drie stadia van het leven verbeelden. Eerst de begeerte met strijd tussen goed en kwaad waar ook het leven van Boeddha is uitgebeeld. Dat de wereld waarin men naar iets hoger begint te verlangen en tenslotte het Nirwana dat ook weer drie lagen kent. De steenblokken zijn zonder cement gestapeld en op allerlei manieren gezwaluwstaart op de top bij de stupa's heb je een geweldig uitzicht over de omgeving. Heel mooi allemaal en de gids liet niet na ons de juiste posities voor fotoopportunities te wijzen.

Daarna een fietstochtje door een Javaans dorp waar we kennismaakten met de landbouw en leerden hoe cassave, pinda, peper, chilipeper groeit, hoe een traditioneel Javaans huis eruit ziet, hoe hier paddestoelen worden gekweekt: witte om te eten en zwarte als medicijn. Dat is een heel complex proces, zo complex dat ik het niet kan na vertellen. Ook zagen we een schooltje en een moskee, en we zagen een vrouw een kleed vlechten. Na afloop van de tocht werden er chips gebakken van een soort wortel, speelden we gamelan en dronken traditionele Javaanse thee met lekkere hapjes erbij.

Daarna lunch in het Amanjiwo hotel. Fenomenaal mooi en erg lekker. De boodschap dat Marc notenallergie had, hadden ze echter niet zo goed begrepen aangezien hij kip met een soort notensaus kreeg, hetgeen enig oponthoud veroorzaakte aangezien er alsnog vis moest komen. Maar niet getreurd wat de plek is onbeschrijfelijk mooi. We ontwaarden een bekende filmster oid aan een ander tafeltje dachten we. We konden niet op de naam komen maar de associatie met James Bondfilms drong zich op. Een man in een smetteloos wit kostuum. Helaas kwam hij zich even later aan ons voorstellen als medewerker van de Spa van het hotel met de vraag hoe lang wij zouden blijven. Na de lunch kon Joost het niet laten de kamers te willen zien. Erg mooi, dat wel maar schier onbetaalbaar.

Vervolgens op naar de hindoeïstische pendant van de Borobudur, de Prembatan. Deze is ook wereld erfgoed. Het zou 25 minuten rijden zijn. Dat werden anderhalf uur. Dit dankzij de verkeersdrukte! Het is immers......etc. Maar om kwart voor vijf reden we het parkeerterrein en konden we onze bezichtiging beginnen onderleiding van een oudere man als gids die direct over Marco van Basten begon. Ook dit is een prachtig complex. Anders dan bij de Borobudur kunnje hier ook naar binnen. hetvis vol symboliek. De olifant staat voor intelligentie bijvoorbeeld. Veel Hindoegodennstaan afgebeeld. Zij kennen ook een soort drieeenheid. Na de laatste aardbeving is dit complex pas weer hersteld sedert 14 november 2014 en nog steeds in opbouw en reconstructie. We zagen er de zon ondergaan en dat was erg mooi. Straks op naar Bali!